บันทึกการเรียนรู้ ครั้งที่ 17
วันศุกร์ที่ 28 เมษายน 2560
เวลา 08.30 - 12.30 น.
____________________
ความรู้ที่ได้รับ
- เนื้อหาการเรียน
• ตำแหน่งการนั่งของเด็กไม่ควรให้นั่งติดหน้าต่างหรือประตู
• ให้เด็กนั่งแถวหน้าสุดใกล้โต๊ะครู
• จัดให้เด็กนั่งติดกับนักเรียนที่ไม่ค่อยเล่น ไม่ค่อยคุยในระหว่างเรียน
• ให้เด็กมีกิจกรรม เปลี่ยนอิริยาบถบ้าง
- การส่งเสริมทักษะต่างๆของเด็กพิเศษ
1. ทักษะทางสังคม
• เด็กพิเศษที่ขาดทักษะทางสังคม ไม่ได้มีสาเหตุมาจากการพ่อแม่
• การอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดีไม่ได้เป็นเครื่องรับประกันว่าเด็กจะมีพัฒนาการต่างๆอย่างมีความสุขพูดกับเด็กเยอะๆเพื่อให้เด็กมีปฏิสัมพันธ์
- กิจกรรมการเล่น(อยากเล่นแต่ไม่รู้วิธีการเล่น)
• การเล่นเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการเรียนรู้ทักษะทางสังคม
• เด็กจะสนใจกันเองโดยอาศัยการเล่นเป็นสื่อ
• ในช่วงแรกๆ เด็กจะไม่มองเด็กคนอื่นเป็นเพื่อนแต่เป็นอะไรบางอย่างที่น่าสำรวจ สัมผัส ผลัก ดึง
- ยุทธศาสตร์การสอน
• เด็กพิเศษหลายๆคนไม่รู้วิธีเล่น ไม่รู้ว่าจะเล่นอย่างไร
• ครูเริ่มต้นจากการสังเกตเด็กแต่ละคนอย่างเป็นระบบ
• จะบอกได้ว่าเด็กมีทักษะการเล่นแบบใดบ้าง
• ครูจดบันทึก
• ทำแผน IEP
- การกระตุ้นการเลียนแบบและการเอาอย่าง
• วางแผนกิจกรรมการเล่นไว้หลายๆอย่าง
• คำนึงถึงเด็กทุกๆคน
• ให้เด็กเล่นเป็นกลุ่มเล็กๆ 2-4 คน
• เด็กปกติทำหน้าที่เหมือน “ครู” ให้เด็กพิเศษเรียนรู้ด้วยการเลียนแบบ เช่น ทำตามเพื่อน
- ครูปฏิบัติอย่างไรขณะเด็กเล่น
• อยู่ใกล้ๆ และเฝ้ามองอย่างสนใจ
• ยิ้มและพยักหน้าให้ ถ้าเด็กหันมาหาครู
• ไม่ชมเชยหรือสนใจเด็กมากเกินไป อย่าชมเชยที่ผลงานเด็ก ให้ชมเด็กเกี่ยวกับการกระทำ เช่น ตั้งใจทำงานมากเลย ทำงานจนเสร็จเลย
• เอาวัสดุอุปกรณ์มาเพิ่ม เพื่อยืดเวลาการเล่น อย่าให้เล่นของเล่นหลายๆชิ้น ค่อยๆให้ทีละชิ้น
• ให้ความคิดเห็นที่เป็นแรงเสริม
- การให้แรงเสริมทางสังคมในบริบทที่เด็กเล่น
• ครูพูดชักชวนให้เด็กร่วมเล่นกับเพื่อน
• ทำโดย “การพูดนำของครู”
- การเข้าหาเด็กพิเศษ(การให้เด็กพิเศษเข้าไปเล่นกับกลุ่มเพื่อน)
1.เรียกชื่อ
2.สัมผัสตัว เช่น จับไหล่ จับมือ
3.ลองถามว่าอยากเข้าไปเล่ยไหม ถ้าเด็กไม่ตอบให้ถามซ้ำ ถ้าถามซ้ำแล้วเด็กยังไม่ตอบให้เราสรุปคำตอบให้เลย เช่น อยากเล่นทรายใช่ไหมลูก ป้ะไปเล่นทรายกัน
4.ก่อนเด็กเข้าไปเล่น อาจมีของเล่นให้เด็ก เพื่อสร้างความสนใจให้เพื่อน(ช่วงแรกครูควรนั่งอยู่ด้วย)
- ช่วยเด็กทุกคนให้รู้กฎเกณฑ์ เรียนรวมเด็กทุกคนเท่าเทียมกัน
• ไม่ง่ายสำหรับเด็กพิเศษ
• การให้โอกาสเด็ก
• เด็กพิเศษต้องเรียนรู้สิทธิต่างๆเหมือนเพื่อนในห้อง
• ครูต้องไม่ใช้ความบกพร่องของเด็กพิเศษเป็นเครื่องต่อรอง
2. ทักษะภาษา
• เข้าใจสิ่งที่ผู้อื่นพูดไหม
• ตอบสนองเมื่อมีคนพูดด้วยไหม
• ถามหาสิ่งต่างๆไหม
• บอกเล่าเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นไหม
• ใช้คำศัพท์ของตัวเองกับเด็กคนอื่นไหม
- การออกเสียงผิด / พูดไม่ชัด
• การพูดตกหล่น
• การใช้เสียงหนึ่งแทนอีกเสียง
• ติดอ่าง
- การปฏิบัติของครูและผู้ใหญ่
• ไม่สนใจการพูดซ้ำหรือการออกเสียงไม่ชัด
• ห้ามบอกเด็กว่า “พูดช้าๆ” “ตามสบาย” “คิดก่อนพูด”
• อย่าขัดจังหวะขณะเด็กพูด
• อย่าเปลี่ยนการใช้มือข้างที่ถนัดของเด็ก
• ไม่เปรียบเทียบการพูดของเด็กกับเด็กคนอื่น
• เด็กที่พูดไม่ชัดอาจเกี่ยวข้องกับการได้ยินให้พูดว่า หนูพูดใหม่อีกทีซิลูก ครูได้ยินไม่ถนัด
• ทักษะการรับรู้ภาษา
• การแสดงออกทางภาษา
• การสื่อความหมายโดยไม่ใช้คำพูด
พฤติกรรมตอบสนองการแสดงออกทางภาษา
พฤติกรรมเริ่มการแสดงออกของเด็ก
- ความรับผิดชอบของครูปฐมวัย
• การรับรู้ภาษามาก่อนการแสดงออกทางภาษา
• ภาษาที่ไม่ใช่คำพูดมาก่อนภาษาพูด
• ให้เวลาเด็กได้พูด
• คอยให้เด็กตอบ (ชี้แนะหากจำเป็น)
• เป็นผู้ฟังที่ดีและโตต้อบอย่างฉับไว (ครูไม่พูดมากเกินไป)
• เด็กไม่ได้เรียนรู้ภาษาจากการฟังเพียงอย่างเดียว
• ให้เด็กทำกิจกรรมกลุ่ม เด็กพิเศษได้มีแบบอย่างจากเพื่อน
• กระตุ้นให้เด็กบอกความต้องการของตนเอง (ครูไม่คาดการณ์ล่วงหน้า)
• เน้นวิธีการสื่อความหมายมากกว่าการพูด
• ใช้คำถามปลายเปิด
• เด็กพิเศษรับรู้มากเท่าไหร่ ยิ่งพูดได้มากเท่านั้น
• ร่วมกิจกรรมกับเด็ก
3. ทักษะการช่วยเหลือตนเอง
เรียนรู้การดำรงชีวิตโดยอิสระให้มากที่สุด
• การกินอยู่ การเข้าห้องน้ำการแต่งตัว กิจวัตรต่างๆในชีวิตประจำวัน
- การสร้างความอิสระ
• เด็กอยากช่วยเหลือตนเอง
• อยากทำงานตามความสามารถ
• เด็กเลียนแบบการช่วยเหลือตนเองจากเพื่อนเด็กที่โตกว่าแลผู้ใหญ่
- ความสำเร็จเป็นสิ่งสำคัญ
• การได้ทำด้วยตนเอง
• เชื่อมั่นในตนเอง
• เรียนรู้ความรู้สึกที่ดี
- หัดให้เด็กทำเอง
• ไม่ช่วยเหลือเกินความจำเป็น (ใจแข็ง)
• ผู้ใหญ่มักทำสิ่งต่างๆให้เด็กมากเกินไป
• ทำให้แม้กระทั่งสิ่งที่เด็กสามารถทำได้เองหากให้เวลาเขาทำ
• “ หนูทำช้า ” “ หนูยังทำไม่ได้ ”
- จะช่วยเมื่อไหร่
• เด็กก็มีบางวันที่ไม่อยากทำอะไร , หงุดหงิด , เบื่อ , ไม่ค่อยสบาย
• หลายครั้งเด็กจะขอความช่วยเหลือในสิ่งที่ได้เรียนรู้ไปแล้ว
• เด็กรู้สึกว่ายังมีผู้ใหญ่ที่พึ่งได้ แต่ต้องได้รับความช่วยเหลือเฉพาะสิ่งที่เด็กต้องการ
• มักช่วยเด็กในช่วงกิจกรรม
- ลำดับขั้นในการช่วยเหลือตนเอง(การย่อยงาน)
- ลำดับขั้นในการช่วยเหลือตนเอง(การย่อยงาน)
• แบ่งทักษะการช่วยเหลือตนเองออกเป็นขั้นย่อยๆ
• เรียงลำดับตามขั้นตอน
- การเข้าส้วม
• เข้าไปในห้องส้วม
• ดึงกางเกงลงมา
• ก้าวขึ้นไปนั่งบนส้วม
• ปัสสาวะหรืออุจจาระ
• ใช้กระดาษชำระเช็ดก้น
• ทิ้งกระดาษชำระในตะกร้า
• กดชักโครกหรือตักน้ำราด
• ดึงกางเกงขึ้น
• ล้างมือ
• เช็ดมือ
• เดินออกจากห้องส้วม
สรุป
• ครูต้องพยายามให้เด็กทำสิ่งต่างๆด้วยตนเอง
• ย่อยงานแต่ละอย่างเป็นขั้นๆ
• ความสำเร็จขั้นเล็กๆนำไปสู่ความสำเร็จทั้งมวล
• ช่วยให้เด็กมีความมั่นใจในตนเอง
• เด็กพึ่งตนเองได้ รู้สึกเป็นอิสระ
4. ทักษะพื้นฐานทางการเรียน
- เป้าหมาย
• การช่วยให้เด็กแต่ละคนเรียนรู้ได้
• มีความรู้สึกดีต่อตนเอง
• เด็กรู้สึกว่า “ฉันทำได้”
• พัฒนาความกระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น
• อยากสำรวจ อยากทดลอง
- ช่วงความสนใจ
• ต้องมีก่อนการเรียนรู้อื่นๆ
• จดจ่อต่อกิจกรรมในช่วงเวลาหนึ่งได้นานพอสมควร
- การเลียนแบบการทำตามคำสั่ง คำแนะนำ
• เด็กได้ยินสิ่งที่ครูพูดชัดหรือไม่
• เด็กเข้าใจคำศัพท์ที่ครูใช้หรือไม่
• คำสั่งยุ่งยากซับซ้อนไปหรือไม่
- การรับรู้ การเคลื่อนไหว
ได้ยิน เห็น สัมผัส ลิ้มรส กลิ่น >> ตอบสนองอย่างเหมาะสม
- การควบคุมกล้ามเนื้อเล็ก
ตัวอย่างอุปกรณ์สำหรับเด็กพิเศษ
- ความจำ
• จากการสนทนา
• เมื่อเช้าหนูทานอะไร
• แกงจืดที่เรากินใส่อะไรบ้าง
• จำตัวละครในนิทาน
• จำชื่อครู เพื่อน
• เล่นเกมทายของที่หายไป
- การวางแผนการเตรียมพื้นฐานทางวิชาการ
• จัดกลุ่มเด็ก
• เริ่มต้นเรียนรู้โดยใช้ช่วงเวลาสั้นๆ
• ให้งานเด็กแต่ละคนอย่างชัดเจนว่าต้องทำที่ไหน
• ติดชื่อเด็กตามที่นั่ง
• ใช้อุปกรณ์ที่เด็กคุ้นเคย
• ใช้อุปกรณ์ที่เด็กคุ้นเคย
• บันทึกว่าเด็กชอบอะไรที่สุด
• รู้ว่าเมื่อไหร่จะเปลี่ยนงาน
• มีอุปกรณ์ไว้สับเปลี่ยนใกล้มือ
•เตรียมทุกอย่างให้พร้อมก่อนเด็กมาถึง
• พูดในทางที่ดี
• จัดกิจกรรมให้เด็กได้เคลื่อนไหว
• ทำบทเรียนให้สนุก
การนำความรู้ไปประยุกต์ใช้
- ได้รู้ถึงเทคนิควิธีการสอนและการดูแลเด็กพิเศษนำเอาความรู้ความเข้าใจที่เรียนไปปรับใช้อย่างถูกวิธี
การประเมินผล
- ประเมินตนเอง ตั้งใจเรียน ยิ้มแย้มแจ่มใส แอบเล่นโทรศัพท์บ้าง
- ประเมินเพื่อน เพื่อนในห้องตั้งใจเรียน
- ประเมินอาจารย์ อาจารย์มีการเตรียมความพร้อมในเนื้อหาบทเรียน และสื่อการสอนมาเป็นอย่างดี พร้อมยกตัวอย่างให้ ยิ้มแย้มแจ่มใส แต่งกายสุภาพ
